رجیستری دستگاه‌های سیم کارت خور آغاز شد

نمایندگان مجلس شورای اسلامی، ۶ اسفندماه در جریان بررسی بخش درآمدی لایحه بودجه سال ۱۴۰۰، تصویب کردند که کلیه‌ی تبلت‌ها و ساعت‌های هوشمند بارکدخوان و مبدل ارتباطات ثابت به سیار (وارداتی و تولید داخل) باید در سامانه‌ی هوشمند مدیریت تجهیزات سامانه‌ای (همتا) ثبت شوند. در نهایت ۳۰ خردادماه ۱۴۰۰، گمرک اعلام کرد که دارندگان ساعت‌ هوشمند تا ۱۲ تیر و دارندگان PDA، بارکد اسکنر و مبدل تلفن ثابت به سیار تا ۱۹ تیرماه فرصت دارند روی دستگاه خود سیم‌کارت بگذارند و با انجام یک فعالیت همچون تماس، آن را فعال کنند.

سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در گفت‌وگو با فارس با اشاره به تأثیرات اجرای طرح رجیستری گوشی‌های تلفن همراه از سال ۹۶، اظهار کرد سهم ۹۰ درصدی قاچاق تلفن همراه به کشور، تبدیل به سهم ۹۰ تا ۹۵ درصدی واردات رسمی و درنتیجه، کاهش ۶٫۳ میلیارد دلاری قاچاق شده است. حمیدرضا دهقانی‌نیا اضافه کرد اجرای طرح رجیستری موبایل نزدیک به ۱۰ هزار میلیارد تومان از محل حقوق ورودی، مالیات بر ارزش افزوده و مالیات برای دولت درآمد داشت.

آن‌گونه که سامانه همتا برآورد می‌کند، اجرای طرح رجیستری تجهیزات دارای سیم‌کارت از قاچاق ۳۰۰ میلیون دلاری جلوگیری و ۶۰۰ میلیارد تومان از محل دریافت عوارض گمرکی نصیب دولت می‌کند. از آنجا که قاچاق تجهیزات نام‌برده موجب خروج ارز از کشور می‌شود و با کاهش تقاضا در بازار آزاد، به بی‌ثباتی نرخ ارز نیز می‌انجامد. به‌علاوه با اجرای طرح رجیستری، تمامی دستگاه‌ها شامل خدمات پس از فروش می‌شوند و تا حد زیادی جلوی فروش کالای بی‌کیفیت و غیر استاندارد گرفته می‌شود.

افزایش قیمت تجهیزات سیم‌کارت‌خور با آغاز طرح رجیستری اجتناب‌ناپذیر است؛ اما پیش‌بینی می‌شود این افزایش نهایتا ۵ درصد باشد که مربوط به پرداخت عوارض و خدمات پس از فروش می‌شود. عوارض واردات شامل ۱ درصد سود بازرگانی، ۲ درصد حقوق گمرکی و ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده می‌شود. اکنون بیش از ۹۰ درصد واردات تبلت، ساعت هوشمند و دیگر موبایل‌واره‌ها به کشور به‌صورت قاچاق است. بنا به اعلام انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی، میانگین مصرف تبلت در کشور ماهانه ۲۰۰ هزار و سالانه حداکثر ۲٫۵ میلیون دستگاه است.

تأثیر آغاز طرح رجیستری دستگاه‌های سیم‌کارت‌خور روی بازار

سخن‌گوی انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی  می‌گوید دستگاه‌های اعلامی که فعلا شامل طرح رجیستری می‌شوند، چندان در ایران کاربردی نبوده یا ازسوی دیگر شرکت‌ها به مشتری نهایی عرضه می‌شوند؛ درنتیجه تغییر قیمتی خاصی نخواهند داشت. محمدرضا عالیان می‌گوید:

ما ساعت هوشمندی که سیم‌کارت بخورد، به آن شکل در ایران نداریم. ساعت‌های هوشمند برندهای معروف هم سیم‌کارت eSIM می‌خورند که این‌ها هم فعلا در ایران کاربری ندارند و درنتیجه فعلا شامل حال طرح رجیستری نمی‌شوند.

عالیان اضافه می‌کند مودم‌های سیم‌کارت‌خور هم معمولا توسط وندورهای قانونی وارد کشور و توسط اپراتورها به بازار عرضه می‌شوند؛ درنتیجه تغییر قیمتی خاصی نباید از آن‌ها انتظار داشته باشیم؛ مگر اینکه قیمت در لایه میانی یعنی نزد واسطه‌های فروش تغییر کند که باز هم تغییر بسیار جزئی خواهد بود. بااین‌حال اختلاف قیمتی میان نمونه‌های داخلی و خارجی به‌سبب اجرای طرح ممکن است اقبال به خرید آن‌ها را افزایش دهد.

عالیان با اشاره به اینکه دستگاه‌های کارت‌خوان یا پوزها نیز شامل طرح رجیستری می‌شوند، اضافه می‌کند که این دستگاه‌ها به‌دلیل واردات قانونی و عدم خرید مستقیم توسط مصرف‌کننده نهایی، تغییر قیمتی خاصی نخواهند داشت. محمدرضا عالیان با اشاره به تأثیر رجیستری تبلت‌ها در بازار می‌گوید:

آغاز طرح رجیستری تبلت‌ها قطعا معادلاتی را در بازار تغییر می‌دهد و در هفته‌های اول شاهد وارد آمدن یک شوک به بازار خواهیم بود. البته این شوک چندان روی قیمت‌ها تأثیر نخواهد گذاشت و درنهایت همه‌چیز به روال عادی خود بازمی‌گردد چرا که طرح رجیستری اکنون به بلوغ رسیده و دیگر مانند قبل به مشکلات آن نخواهیم خورد.

به‌گفته سخن‌گوی انجمن واردکنندگان موبایل، مشکلی که با رجیستری موبایل پیش آمد، تازگی طرح و پیش‌بینی نشدن باگ‌های متعدد آن بود؛ درنتیجه سعی و خطاهای بسیاری انجام گرفت که نمونه آن را درخصوص سردرگمی در واردات مسافری گوشی دیدیم. اما درنهایت عمده مشکلات طرح طی دو سال اخیر حل شد و به نظر می‌رسد در آغاز این طرح برای تبلت چند قدم جلوتر از زمان آغاز رجیستری موبایل باشیم و به‌سادگی آن را پیش ببریم.

عالیان می‌گوید در صورتی که قانون «سقف و سابقه» برای شرکت‌های واردکننده تبلت اجرایی نشود (قانونی که در ابتدا برای واردکنندگان موبایل نیز اعمال نشد)، شاهد اتفاقات خوبی در بازار تبلت کشور خواهیم بود و حتی انتظار کاهش قیمت‌ها به‌نسبت زمان واردات قاچاق می‌رود. با توجه به اینکه واردات تبلت به کشور تاکنون به‌صورت غیر قانونی صورت گرفته، به نظر می‌رسد که قانون سقف و سابقه به‌منظور حمایت از واردات قانونی و واردکنندگان آن، و همچنین به‌دلیل نیاز بالای بازار به تبلت برای دریافت آموزش غیر حضوری حذف شود. البته قوانین درخصوص واردات تبلت هنوز چندان روشن و مشخص نیست و باید تا چند روز دیگر و مشمول شدن تبلت در طرح رجیستری منتظر بمانیم.

عالیان همچنین می‌گوید که مشخص نیست مدل تعرفه‌ای واردات تبلت دقیقا چگونه باشد اما به نظر می‌رسد که باید مانند موبایل با آن رفتار شود. عالیان در خصوص اینکه عوارض گمرکی واردات گوشی با قیمت بالای ۶۰۰ دلار تغییر کرده، می‌گوید به نظر نمی‌رسد که این موضوع برای تبلت اعمال شود؛ البته او اشاره می‌کند که تبلت با قیمت بالای ۶۰۰ دلار در بازار ایران کاربری چندانی ندارد و اکثر مردم خواستار خرید تبلت‌های ارزان به‌منظور دریافت آموزش‌های غیر حضوری پس از شیوع کرونا هستند. عالیان همچنین می‌گوید رجیستر شدن تبلت‌ها کمک می‌کند که سخت‌گیری‌های فنی زیادی در واردات و عرضه تبلت به بازار را شاهد باشیم؛ سخت‌گیری‌هایی که به‌نسبت موبایل شامل موارد گسترده‌تری می‌شود.

مردم باید تا قبل از مدت مشخص‌شده، تجهیزات سیم‌کارت‌خور شامل ساعت‌ هوشمند، PDA، بارکد اسکنر و مبدل تلفن ثابت به سیار را در شبکه فعال کنند؛ در غیر این‌ صورت، دستگاه آن‌ها دیگر فعال نخواهد شد. کسانی که پس از تاریخ‌های اعلام‌شده اقدام به خرید این تجهیزات می‌کنند، باید از طریق کد دستوری *۷۷۷۷# استعلام اصالت دستگاه را بگیرند. در پیامکی که دارندگان دستگاه‌ها دریافت می‌کنند، اصالت برند و مدل و واردات از طریق مجاری رسمی و شرکت‌های واردکننده مشخص شده است. در صورت مغایر بودن اطلاعات می‌توان مطمئن شد که دستگاه به‌صورت قانونی وارد نشده است. آخرین مهلت برای جایگذاری سیم‌کارت در تبلت‌ها هفته آینده اعلام خواهد شد.